Wikipedia’ya Türkiye’den erişim Nisan 2017’den beri sağlanamıyor. Erişim yasağından beri, Wikipedia’nın hiçbir dil versiyonuna ulaşamıyoruz. Unutmamak gerekir ki, 2014 yılından beri Türkiye’de Facebook, Instagram, YouTube, WhatsApp ve Twitter dahil olmak üzere birçok platforma periyodik olarak yasaklar getirildi. Peki, bunun bir çözümü yok mu? Tabii ki, var. VPN! Peki, VPN’i nasıl kullanabilirsiniz ve neden kullanmalısınız?
VPN Nedir?
VPN – Virtual Private Network (Sanal Özel Ağ) – sizin çevrimiçi olarak gerçekleştirdiğiniz eylemleri bağlantınızı başka bir sunucuya yönlendirerek saklamanıza ve de web deneyiminizi güvenli ve özel bir şekilde gerçekleştirmenize yardımcı olan bir hizmettir.
İnternetin ilk günlerinde, VPN ağları ofis çalışanlarının kurum uygulama ve verilerine güvenli ve de ekonomik yollarla ulaşabilmeleri için geliştirilmiştir. Günümüzde ise VPN – Sanal Özel Ağlar uzaktan çalışan kurum çalışanları, freelance çalışanlar ve iş seyahatleri gerçekleştirenler tarafından coğrafik konumlarından dolayı ulaşamadıkları sitelere erişim sağlamak adınakullanılmaktadır.
VPN Nasıl Çalışır?
VPN yazılımını bilgisayarınıza ya da telefonunuza kurduktan sonra onu başlatırsınız. Bu yazılım sizin verilerinizi öyle bir şifreler ki ne sizin internet hizmet sağlayıcınız ne de katıldığınız Wi-Fi ağ sağlayıcısı görebilir. Daha sonra bu veri VPN’e gider ve VPN Sunucundan da sizin çevrimiçi lokasyonunuza; bu bir arama motoru veya video paylaşım sitesi veya herhangi bir site olabilir. Çevrimiçi varış lokasyonunuz verinizin VPN sunucusu üzerinden geldiğini ve lokasyonunu görür; sizin bilgisayarınızdan ya da mevcut lokasyonunuzdan değil.
Normalde internete VPN hizmeti olmadan bağlandığınızda verileriniz ve lokasyonunuz görülebilir ve bu da herhangi bir üçüncü partinin gönderdiğiniz verilerinize rahatça bakabilmesine olanak verir.
İnternet web sitelerini depolayan ve de onları görüntülemek isteyen insanlara erişim imkânı sağlayan sunuculardan oluşur. Yani, çevrimiçi olmak aslında bir uçak yolculuğuna benzer. Bir yerden başka bir yere gitmek için bileti alırsınız, bagajınızı teslim edersiniz, güvenlik kontrolünden geçersiniz ve de uçakta hosteslerle iletişimde bulunursunuz. Veri aktarımı da bu şekilde gerçekleşir. Veri ve bilgileriniz ağlar aracılığıyla sunucular arasında yer değiştirir.
Neden VPN?
Sadece eğlenmek ve de haber okumak için de internet kullanıyor olabilirsiniz; fakat çevrimiçi bankacılık, iş e-postaları veya diğer gizlilik gerektiren bilgi alışverişleri söz konusu olduğunda verinizin apaçık sunucular arasında dolanıyor olması, sizce de biraz ürkütücü değil mi?
Güvenli İnternet Bağlantısı
Bir kafenin veya alışveriş merkezinin Wi-Fi hizmetini kullandığınızı düşünelim. Normalde, hiç düşünmeden bağlanırsınız, değil mi? Peki, o ağ trafiğinin kimin tarafından kullanıldığını veya gözlendiğini nerden bilebilirsiniz? Kullandığınız ağın yasal olup olmadığını, bir suçlunun kişisel verilerinizi çalıp çalmadığını nerden bilebilirsiniz? Banka hesap şifreleri, kredi kartı numaraları ya da herhangi bir özel bilgi.
VPN Hizmeti kullandığınızda, veriniz şifrelidir ve de sizin internet hizmet sağlayıcınıza şifreli bir şekilde verinizi gönderir, oradan da VPN sunucusuna. Bu bizim için birçok yönden erişim, gizlilik ve güvenlik problemlerini çözmemize yardımcı olur.
Çevrimiçi Gizlilik
VPN hizmeti olmadan, bağlantınız dışarıya tamamen açık olur. İnternet Hizmet Sağlayıcınız, işvereniniz, kafedeki Wi-Fi yönlendiricisi ve bu ağ paylaşımı arasında yer alan herhangi bir sunucu sizin verilerinize ulaşabilir, bakabilir ve de kontrol edemeyeceğiniz şekillerde kullanabilir. Devlet kurumları sizin çevrimiçi aktivitenizi kontrol edebilir, elde edilen meta-veriyi kurumlar arası paylaşabilir. VPN, IP değiştirme özelliği ile üçüncü parti siteler ve hizmetlerin beklenmedik reklamlarına ve fiyat uygulamalarına dahi maruz kalabilirsiniz.
VPN hizmeti ile verinizin şifreli ve de IP adresinizin gizli ve takip edilemez olduğunu bilerek, içiniz rahat bir şekilde internette gezinebilirsiniz. İnternet Hizmet Sağlayıcınız ziyaret ettiğiniz bilgileri göremez çünkü bütün aktiviteniz VPN sunucusu aracılığıyla başka yere yönlendirilir. Sonuç olarak da sizin internet meta-verilerinizi toplayamadıkları gibi internet geçmişinizi de kaydedemezler.
Güvenli İçerik Erişimi
Türkiye’de Wikipedia’nın yasak olması gibi, birçok ülke çeşitli içeriklere erişim sansürü uyguluyor. Bunun yanında, birçok akademik kurum ve kuruluşlar web sitelerine erişimi sınırlandırmak için güvenlik duvarı kullanıyor. Bunun sebepleri arasında üretkenlik arttırmadan tutun uygunsuz içerikleri engellemeye kadar birçok amaç bulunuyor.
Web siteler ve hizmetler kullanıcının erişimini IP adreslerini baz alarak engellerler. İnternete bağlandığınızda, IP adresiniz bulunduğunuz ülkeyi gösterir, yani, bulunduğunuz ülkede olan herhangi bir sansüre maruz kalırsınız, Wikipedia örneğinde olduğu gibi. VPN kullandığınızda, VPN sizin VPN sunucularına bağlanmanızı sağlar ve de IP adresinizin fiziksel olarak o sunucuların bulunduğu yerdeymiş gibi gözükmesine sebep olur. Bu IP değişimi sizin sansürlü web sitelerine erişmenize olanak sağladığı gibi, özel bilgilerinizin de gizli tutulmasına olanak sağlar.